PodologiaPodologia jest dziedziną z pogranicza medycyny i kosmetologii zajmująca się leczeniem i pielęgnacją problemów skórnych w obrębie stóp. Z zabiegów podologicznych przede wszystkim powinni korzystać pacjenci ograniczeni ruchowo, dotknięci chorobami skóry, kości i stawów, chorobami przemiany materii (cukrzyca), pacjenci z wadliwym ustawieniem stóp i deformacjami palców (haluksy, palce krogulcze), z dolegliwościami na stopach, tj.: odciskami, modzelami, brodawkami, a także wrastające, czy grzybicze paznokcie, pocące się stopy, rozpadliny na kliniczne dotyczące stóp, które mogą być leczone w gabinecie podologicznym: OdciskNagniotek, odcisk (łac. clavus) – reakcja obronna skóry na miejscowy ucisk, w postaci zwiększonego wytwarzania spłaszczonych komórek rogowych. Wywierany ucisk wgniata te twarde komórki w głąb skóry pobudzając w ten sposób ich dalsze wytwarzanie. Centralnie w nagniotku zlokalizowany jest czop rogowy, mający zwykle kształt stożka, którego ostry wierzchołek skierowany jest w głąb skóry, co może powodować podrażnienie zakończeń nerwowych i następowy napadowy ból. OdciskObjawy:twarda narośl na skórze palców u stópból przy bezpośrednim ucisku na nagniotekmoże pojawić się stan zapalny z towarzyszącym świądem i rumieniemdyskomfort w trakcie chodzenia w obuwiuwystępuje częściej u kobietNajczęstsza lokalizacja: okolice pięty, łuku stopy i podeszwowej strony nieprawidłowo dobranego obuwia (za ciasne lub za luźne)wady kostne stóp (np. haluksy, bunionette)szew lub łączenie wewnątrz buta, obcierające palcedługotrwałe nachylenie stopy (np. noszenie szpilek)Profilaktyka:noszenie prawidłowo dobranego obuwia (długość, szerokość)unikanie noszenia obcisłych skarpet/rajstopw razie obecności zgrubień naskórka stosowanie specjalnych kosmetyków złuszczającychstosowanie wkładek ortopedycznych w przypadkach wad/deformacji kostnych stópW gabinecie podologicznym Usuwanie za pomocą frezów do usunięcia rdzenia; w razie konieczności zabiegi cyklicznie powtarzamy;ModzelModzel (łac. tyloma, callus) – ograniczone zgrubienie warstwy rogowej naskórka spowodowane przez powtarzalny ucisk. Modzele są nieostro odgraniczone od zdrowej skóry i mają żółtawy odcień. W przypadku ich pęknięcia, wskutek nagromadzenia się wielu warstw, może pojawić się ból. W odróżnieniu od nagniotka w ich części środkowej nie występuje rogowy żółtawa narośl bez centralnego czopa rogowego,ból lub pieczenie przy obciążeniu stopy, mijający w trakcie spoczynku,dyskomfort w butach na wysokim obcasie,występuje częściej u kobiet;Najczęstsza lokalizacja: strona podeszwowa stopy i strona dłoniowa butów na wysokim obcasie,wady/deformacje kostne stóp (np. płaskostopie, wysokie podbicie, długie kości śródstopia, wyniosłości kostne),zaburzenia statyki ciała, nieprawidłowy chód,otyłość,zanik poduszeczek tłuszczowych na podeszwie stopy,krótkie ścięgno Achillesa;Profilaktyka:noszenie prawidłowo dobranego obuwia (gruba, gumowa podeszwa, amortyzującą wstrząsy),stosowanie wkładek odciążających stopę,w razie obecności zgrubień naskórka stosowanie specjalnych kosmetyków złuszczających,systematyczne usuwanie zrogowaceń stóp (pumeks, pedicure)W gabinecie podologicznym Bezbolesne usuwanie za pomocą paznokiećPaznokieć wrastający (łac. Unguis incarnatus lub Onychocryptosis) – stan chorobowy, w którym na skutek ucisku zdeformowanej płytki paznokcia dochodzi do przerwania ciągłości naskórka tkanek otaczających oraz wbicia się jej bocznych części w wał paznokiećObjawy:bolesność wałów paznokciowych, zaczerwienie i obrzęk (stan zapalny), wysięk surowiczy,wysięk ropowiczy - wynik wtórnej infekcji w obrębie rany powstałej poprzez drażnienie tkanek miękkich przez twardą płytkę i obecność drobnoustrojów,hipergranulacja (ziarnina) - długotrwałe narażenie tkanki wokół paznokcia na ucisk lub wrastanie;Najczęstsza lokalizacja: paluchy, rzadziej palce V stóp. Najbardziej na występowanie narażeni są młodzi ludzie w wieku 14 –30 lat, częściej wewnątrzpochodne:choroby kości i stawów, deformacje stóp (gł. paluch koślawy oraz paluch sztywny),nieprawidłowy kształt i budowa płytki paznokciowej,przerost bocznych wałów paznokciowych,zaburzenia mikrokrążenia,otyłość,nadpotliwość stóp;Czynniki zewnątrzpochodne:za ciasne obuwie wywierające nacisk na przodostopie,obuwie na wysokich obcasach wymuszające nacisk na przodostopie w trakcie chodu,nieodpowiednie skracanie i nadawanie kształtu wolnego brzegu paznokcia,uraz mechaniczny;Profilaktyka:prawidłowe skracanie płytek paznokciowych na prosto, bez zaokrąglania brzegów oraz bez ich wycinania,prawidłowy dobór obuwia (nie za ciasne ani nie za luźne, unikanie noszenia butów na wysokim obcasie),regularne wykonywanie specjalistycznego pedicure;W gabinecie podologicznym:Tamponowanie polega na umieszczeniu miękkiego i cienkiego materiału opatrunkowego w przestrzeń pomiędzy paznokciem, a bocznym wałem. Do najczęściej stosowanych materiałów opatrunkowych stosowanych w tamponowaniu zalicza się fizelinę, bawełnę, opatrunek Ligasano®. Materiały te można nasączyć płynami łagodzącymi stan zapalny, gojącymi lub dezynfekującymi. Tamponada sprawdza się także w przypadku wysięku. Rurki Sulci-Protector - izolują wał paznokciowy od płytki paznokcia. Ich stosowanie przynosi rezultaty w przypadku źle obciętych paznokci, ponieważ zapobiega zmianie kierunku wzrastającemu paznokciu. Rurki zalecane są również dla osób, które nie radzą sobie z założeniem tamponady np. u osób w podeszłym wieku. Nie można stosować ich w przypadku wysięku oraz przy nasilonym polega na odwodzeniu tkanki wału paznokciowego od płytki paznokcia. Taping jest jednak dosyć mało popularny i rzadko stosowany w leczeniu tego klamrami (ortonyksja) - technika podologiczna stosowana w przypadku paznokci wrastających oraz wkręcających. Jest metodą korekcji paznokci polegającą na uniesieniu brzegów paznokcia i zmianie kierunku jego wzrostu w przypadku wrastania. Do głównych cech klamer zalicza się: natychmiastowe znoszenie dolegliwości bólowych, bezpieczeństwo stosowania, nieinwazyjność. Klamry nie wyłączają pacjenta z codziennej aktywności, nie powodują bólu. Są jedną z najczęściej stosowanych metod korekcji paznokci wrastających ze względu na możliwość indywidualnego dopasowania do występującego problemu, stanu paznokcia oraz skuteczności przypadku braku skuteczności leczenia zachowawczego, stosuje się metody chirurgiczne (np. usunięcie całości lub części paznokcia, redukcja bocznych wałów paznokciowych).Rogowacenie stóp i pękające piętyRogowacenie stóp i pękające piętyObjawy:skóra zgrubiała, mało elastyczna o żółtawym zabarwieniu,często bruzdy i popękania, mogące stać się podłożem stanów zapalnych,pęknięcia pięt często z ich krwawieniem;Najczęstsza lokalizacja: podeszwy stóp, chód,twarde buty,suchość skóry,rogowiec lub inne choroby dermatologiczne,cukrzyca;W gabinecie podologicznym Ściągamy zrogowacenie skóry (dłuto, skalpel, frez), wyrównując naskórek. Jeśli znajduje się rana, zakładamy opatrunki. Z każdym zabiegiem skóra na pięcie staje się delikatniejsza, a pęknięcia są płytsze, aż do ich stóp (verrucae plantares) – grudkowe zmiany skórne zlokalizowane na podeszwowej części stóp, mają szorstką, nierówną powierzchnię i kolor skóry, mogą osiągać 1–2 cm wielkości. Są dwojakiego rodzaju: rozsiane, głębokie (myrmecia) lub bardziej powierzchowne, zlewające się w skupiska tworząc tzw. brodawki mozaikowe (ang. mosaic warts). Brodawki typu myrmecia często są bolesne i mogą utrudniać chodzenie. Czynnikiem wywołującym meyrmecia jest wirus HPV-1, brodawki mozaikowe są wywołane przez się, że nawet do 10% ludzkości zarażonych jest wirusem brodawczaka. Szczególnie narażone są dzieci i młodzi dorośli (kontaktem z takimi miejscami jak piaskownice, baseny czy sale gimnastyczne), a także osoby z chorobami przebiegającymi z obniżeniem odporności, takie jak AIDS, chłoniak, leczone immunosupresyjnie i cierpiące na atopowe zapalenie skóry. Leczenie Ze względu na charakter zakaźny, brodawki leczone są farmakologicznie lub chirurgicznie. Możliwe jest samoistne ustąpienie gabinecie podologicznym W trakcie terapii farmakologicznej można ściągnąć zrogowacenia dla lepszej penetracji stópTerminem „grzybica stóp” określa się zakażenie skóry wywołane przez grzyby, głównie przez dermatofity, dotyczące podeszwowej powierzchni stóp, palców i fałdów międzypalcowych. Grzybica stópWyróżnia się trzy główne odmiany grzybicy stóp: międzypalcową, potnicową oraz stóp międzypalcowa (tinea pedum interdigitale) - jest najczęstszą postacią grzybicy stóp. Zmiany lokalizują się w przestrzeniach międzypalcowych stóp (najczęściej III i IV przestrzeń), gdzie grzyby znajdują znakomite warunki bytowania, w związku z dużą wilgotnością oraz podwyższoną temperaturą. Klinicznie dominuje złuszczanie, maceracja naskórka i pęknięcia. Pod zmacerowanym naskórkiem widoczne są ogniska rumieniowe. Powierzchnia zmian jest często wilgotna, o kolorze biało-szarawym. Zdarza się, że zmiany rozprzestrzeniają się poza okolice międzypalcowe, obejmując również powierzchnie palców. Nierzadko grzybica stóp międzypalcowa jest źródłem zakażenia płytek paznokciowych stóp. Zmianom skórnym często towarzyszy stóp potnicowa (tinea pedum dyshidrotica)- postać ta zwana jest również odmianą dyshydrotyczną. W obrazie klinicznym dominują ogniska zgrupowanych pęcherzyków z treścią surowiczą, na podłożu rumieniowym, umiejscowione najczęściej na podeszwach stóp. Ewolucja zmian polega na zlewaniu się pęcherzyków i ich pękaniu, z następowym pojawieniem się stóp złuszczająca (tinea pedum desquamativa) - jest to odmiana o wybitnie przewlekłym przebiegu. Charakteryzuje się rumieniowymi zmianami z nadmiernym rogowaceniem, o suchej, jakby przysypanej mąką powierzchni (drobnopłatowe złuszczanie). Zmiany te obejmują nierzadko całe podeszwy i mogą przechodzić na powierzchnie boczne stóp, a czasami nawet na ich grzbiety. Ze względu na to, że przypominają kształtem mokasyny, ten rodzaj grzybicy stóp zwany jest również grzybicą gabinecie podologicznym Grzybica wymaga leczenia farmakologicznego, konieczna jest więc wizyta u dermatologa. Po leczeniu można skorzystać z zabiegów, których zadaniem będzie złuszczenie i nawilżenie skóry grzybicy paznokci:nie pożyczać butów, nie przymierzać cudzego obuwia,dbać o prawidłowe wysuszenie stóp (nadpotliwość sprzyja maceracjom naskórka i zwiększa ryzyko zakażenia) - stosować dezodoranty, wkładki itp.,unikać noszenia skarpetek/rajstop z dużą domieszką sztucznych włókien,nosić przewiewne skórzane obuwie,unikać butów niedopasowanych, które mogą powodować otarcia i drobne zranienia,na basenie, w siłowni, hotelach i innych miejscach użyteczności publicznej używać zabezpieczających klapek i dezynfekować stopy po kontakcie z nawierzchnią,nie korzystać z cudzych przyborów do pedikiuru, ręczników, gąbek itp.;Stopa cukrzycowaSyndrom Stopy Cukrzycowej (SSC) jest zespołem objawów chorobowych związanych z długotrwałą cukrzycą, jej następstwami: angio- i polineuropatią oraz zagrożeniami jakie mogą na ich tle cukrzycowaU osób chorych na cukrzycę ryzyko powstania chronicznej rany na kończynach dolnych jest od 20 do 50 razy większe niż u osób odpowiedzialna jest za niedotlenienie i niedożywienie tkanek, w tym tkanki nerwowej, co wywołuje polineuropatię. Polineuropatia cukrzycowa sprawia, że chory nie rejestruje uszkodzeń tkanki, co prowadzi do zmian deformacyjnych i chronicznych ran i czynniki sprzyjające pojawieniu się stopy cukrzycowej:nieprawidłowo dobrane obuwie,nadwaga,rodzaj wykonywanej pracy,nieprawidłowa kontrola poziomów glikemii,palenie tytoniu,zaburzenia ukrwienia stopy,deformacje stopy,przebyty zespół stopy cukrzycowej w przeszłości,podeszły wiek;LeczeniePolega głównie na prawidłowej kontroli poziomu cukru we krwi. Trudno gojące się rany, owrzodzenia czy ogniska martwicy wymagają zaopatrzenia chirurgicznego. Mniej nasilone zmiany polegające na obecności zrogowacień, drobnych ran zaopatrywane są w gabinetach stopy cukrzycowej: regularne oględziny stóp przez członka rodziny lub fachowcanieinwazyjne usuwanie hiperkeratozochrona przed skaleczeniami i urazamifachowe skracanie paznokcinoszenie dobrze dobranego obuwia;Zgrubienie paznokci (PACHYONYCHIA)Grubość paznokci może się zwiększać u pracowników fizycznych, w wielu chorobach, a także w czasie stosowania niektórych leków. Szczególną postacią pachyonychii jest szponowatość paznokci - onychogryfoza, która najczęściej dotyczy paznokci dużych palców stóp osób starszych. Jest przeważnie wywoływana urazami, ciasnym obuwiem, zaniedbaniami w obcinaniu paznokci, zaburzeniami krążenia obwodowego i chorobami dermatologicznymi ( łuszczyca, grzybica, wyprysk kontaktowy, liszaj płaski, łysienie plackowate).W gabinecie podologicznymOczyszczenie z mas paznokci (pachyonychia)ODDZIELANIE SIĘ PŁYTKI PAZNOKCIOWEJ (ONYCHOLIZA)Onycholizą nazywamy oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska w jej części dystalnej i/lub bocznej. Zmiany zwykle rozpoczynają się na końcu jednego lub kilku paznokci i powiększają się dopóki nie oddzieli się 1/3 paznokcia. Obszar oddzielony jest blady ze względu na utratę odbicia światła od łożyska paznokciowego. Onycholiza stwarza przestrzeń podpaznokciową, w której mogą gromadzić się zanieczyszczenia i złuszczona keratyna, co powoduje różnorodne zabarwienie paznokcia od białego poprzez szary, żółty, brązowy do czarnego, w zależności od etiologii zmiany. Ból może pojawić się w przypadku dalszego rozciągania pod wpływem urazu lub dodatkowej czynnej infekcji. Najczęściej są to infekcje mieszane, włącznie z C. albicans i wieloma bakteriami, z których pałeczka ropy błękitnej wydaje się być najważniejsza. Jeżeli objawy utrzymują się przez kilka miesięcy łożysko paznokcia staje się ciemne i nieregularnie pogrubione. Wyróżniamy onycholizę dziedziczną i/lub wrodzoną i onycholizę nabytą: egzogenną, endogenną oraz się płytki paznokciowej (onycholiza)Egzogenne przyczyny onycholizy:urazy: biegi długodystansowe, tenis, koszykówka i inne rodzaje dyscyplin sportowych wymagające szybkiej zmiany kierunku stałej energii poruszania się może powodować onycholizę z obecnością lub bez krwiaków podpaznokciowych. Zmiany w biomechanice kończyn dolnych, które pojawiają się wraz z wiekiem, zmiany ortopedyczne, obrzęki, zapalenia stawów, itp. mogą rozmaicie zaburzać pracę stóp, przenosząc siły z okolic pięt na paznokcie stóp. Wysokie obcasy i niedopasowane lub zbyt ciasne obuwie są często powodem zmian paznokciowych,przypadkowe, zawodowe, samouszkodzenia, zadrapanie, przytrzaśnięcie, zacięcie,kontakt z środkami chemicznymi: przypadkowy, zawodowy, kosmetyki paznokciowe,infekcje: grzyby, bakterie, wirusy (np. brodawki, opryszczka, półpasiec), świerzbwilgoćleki (doksycyklina, 8-metoksypsoralen, retinoidy)Endogenne przyczyny onycholizy:choroby skóry: łuszczyca, liszaj płaski, łysienie plackowate, choroba Dariera, choroby pęcherzowe, zespół Reitera, atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy, ziarniniak grzybiasty, nadmierna potliwość, retikulohistiocytoza wieloogniskowa, twardzinachoroby układowe: zaburzenia krążenia obwodowego, rak płuc, kolagenozy, choroby tarczycy (niedoczynność, nadczynność), kiła, niedobór żelaza, szpiczak mnogi, rozstrzenia oskrzeli, cukrzyca, histiocytoza X, trąd, toczeń rumieniowaty, pelagra, porfiria, kiła II i III okresu, zespół żółtych paznokciciąża;W gabinecie podologicznym Delikatne usunięcie martwego fragmentu oddzielonej płytki, oczyszczenie przestrzeni pod oddzieloną płytkę (profilaktyka infekcji).PAZNOKCIE GRZYBICZEGrzybica paznokci (łac. onychomycosis, tinea unguinum) − choroba mogąca towarzyszyć grzybicy stóp i dłoni, a także innym postaciom grzybicy skóry. Zakażony paznokieć traci swe różowe zabarwienie, ulega pobruzdowaniu i łatwo się kruszy. Naskórek pod zgrubiałym i popękanym brzegiem płytki ulega nadmiernemu rogowaceniu. Te zmiany mogą się utrzymywać długo i stanowią dla chorego dokuczliwe utrudnienie w codziennym życiu, a dla jego otoczenia źródło zakażenia pośredniego lub grzybiczeLeczenie Grzybica paznokci wymaga leczenia farmakologicznego (ogólnego i/lub miejscowego), obecnie stosuje się też terapie gabinecie podologicznym W zależności od formy leczenia, można polecić usunięcie nadmiaru paznokcia, bądź całości płytki przez podologa i uzupełnienie ubytku masą PŁYTKI PAZNOKCIOWEJRekonstrukcja paznokci stóp polega na użyciu specjalnej masy żelowej w celu uzupełnienia brakującej części paznokcia. Warunkiem zrobienia rekonstrukcji masami żelowymi jest paznokieć pacjenta w co najmniej jego 1/3 długości. Dodatkowo płytka naturalnego paznokcia musi być oczyszczona i wolna od grzybicy. Kruche i zdrewniałe paznokcie muszą być dokładnie ofrezowane i płytki paznokciowejMimo iż masy żelowe stosowane do rekonstrukcji paznokci oprócz właściwości przylepnych mają składniki antygrzybicze to nie są one preparatami leczniczymi lecz zapobiegają powstawaniu starych i nowych stanów źródeł grzybiczych w czasie noszenia gabinecie podologicznymTworzymy specjalną masą utwardzalną płytkę paznokciową (masa ma właściwości antygrzybiczne), która także nadaje się do malowania; celem jest przede wszystkim wygląd estetyczny, ale także bezcenne poczucie komfortu pacjenta i podwyższenie poczucia własnej ten stosujemy:Kosmetycznie - wtedy gdy po zabiegach chirurgicznych płytka w ogóle nie odrasta lub jest bardzo gdy w wyniku uszkodzenia mechanicznego powstał krwiak i istnieje możliwość wrośnięcia nowego paznokcia w wał przy leczeniu grzybicy paznokcia, gdy usuwamy większość zrogowaciałych mas paznokcia zagrzybionego jako zabezpieczenie przed wrastaniem w wały nowo odrastającego zdrowego uniknąć konieczności rekonstrukcji paznokcia:ochraniaj palce stóp przed nadmiernym uciskiem w obuwiu,jeżeli zauważysz pierwsze objawy przypominające krwiak pod paznokciem – skontaktuj się jak najszybciej z podologiem,zakładaj pierścienie ochronne z miękkim silikonem w celu ochrony przed uciskiem łożyska i brakującego paznokcia,wrastających paznokci nie usuwaj chirurgicznie, jeśli nie wykorzystasz innych metod np. ortonyksyjne klamry na wrastające paznokcie;